Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra trên toàn thế giới, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà máy thông minh (smart factory) phát triển. Để xây dựng nhà máy thông minh, ngoài trang thiết bị hiện đại cùng nguồn nhân lực trình độ cao thì doanh nghiệp còn cần đến sự hỗ trợ của nền tảng công nghệ thông tin, đóng vai trò là ngôn ngữ giao tiếp giữa con người và máy móc.
1. Nhà máy thông minh là gì?
Một số định nghĩa về Nhà máy thông minh – Smart Factory phổ biến:
- Định nghĩa 1: Nhà máy thông minh (Smart Factory) là thuật ngữ để mô tả một môi trường, trong đó máy móc và thiết bị được sử dụng để cải thiện quy trình sản xuất thông qua tự động hóa và tối ưu hóa.
- Định nghĩa 2: Nhà máy thông minh là tầm nhìn về một môi trường sản xuất trong tương lai, nơi các cơ sở sản xuất và hệ thống hậu cần được tự động tổ chức mà không cần sự can thiệp của con người.
- Định nghĩa 3: Smart Factory là một mô hình sản xuất số hóa và kết nối cao, dựa trên công nghệ sản xuất thông minh (smart manufacturing). Được xem là nhà máy của tương lai và đang trong quá trình phát triển, khái niệm nhà máy thông minh là kết quả quan trọng của Cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0.
- Định nghĩa 4: Theo Deloitte Insights – một trong những định nghĩa được sử dụng phổ biến nhất bởi các chuyên gia.
- Mô hình Smart Factory (nhà máy thông minh) đại diện cho một bước tiến quan trọng khi một hệ thống sản xuất truyền thống chuyển đổi thành một hệ thống sản xuất tự động hóa, được kết nối và xử lý dữ liệu liên tục từ hoạt động sản xuất, kinh doanh. Mục tiêu của nó là tự học và thích nghi theo nhu cầu mới của thị trường. Với mô hình này, hoạt động sản xuất và kinh doanh trở nên hiệu quả hơn, linh hoạt hơn, giảm thời gian không hoạt động, và có khả năng dự báo và tự điều chỉnh.
- Một hệ thống Smart Factory thực sự có khả năng tích hợp dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm máy móc, thiết bị sản xuất, quá trình cung ứng, nhân viên để kiểm soát quá trình sản xuất, bảo trì, giám sát kho, và số hóa mọi hoạt động sản xuất.
- Định nghĩa 5: Giải pháp Smart Factory là sự kết nối giữa các ứng dụng phần mềm và hệ thống máy móc, thiết bị được liên kết qua Internet. Dữ liệu từ các thiết bị này được tổng hợp và phân tích thông qua các ứng dụng được lập trình bằng trí tuệ nhân tạo (AI), nhằm hỗ trợ quản lý và điều hành nhà máy thông minh trong việc ra quyết định.
Nhìn chung ta có thể hiểu một cách đơn giản như sau: Nhà máy thông minh là sự chuyển đổi từ sản xuất truyền thống thủ công, khi con người phải tham gia vào mọi khâu sản xuất từ A đến Z, sang việc sử dụng máy móc và áp dụng công nghệ 4.0 như Internet vạn vật, Big Data, Trí tuệ nhân tạo, Điện toán đám mây. Trong mô hình này, máy móc tự động hóa các quy trình sản xuất, thu thập và truyền thông tin, trong khi con người chỉ cần giám sát từ xa.
2. Mô hình nhà máy thông minh
Sự khác biệt giữa Nhà Máy Thông Minh và Nhà Máy Truyền Thống
Bảng so sánh cụ thể giữa mô hình nhà máy thông minh và mô hình nhà máy truyền thống:
| Tiêu chí | Nhà máy thông minh | Nhà máy truyền thống |
| Tự động hóa | Cao, sử dụng PLC, AGV, robot | Thấp, dựa chủ yếu vào lao động thủ công |
| Kết nối | Mạng lưới IoT kết nối với mọi thiết bị | Hệ thống độc lập, phân tán |
| Phân tích dữ liệu | Ứng dụng Big Data, AI để phân tích và dự đoán | Phân tích dữ liệu thủ công, thiếu chính xác |
| Ra quyết định | Dựa trên dữ liệu, tối ưu hóa hiệu quả | Dựa theo kinh nghiệm, thiếu chính xác |
| Lợi ích | Tăng năng suất, nâng cao chất lượng, giảm chi phí | Năng suất thấp, chất lượng không ổn định, chi phí cao |
Điều này chỉ ra sự khác biệt rõ ràng giữa hai mô hình, với nhà máy thông minh 4.0 con người hưởng lợi từ hệ thống tự động hóa cao, kết nối toàn diện, và sử dụng dữ liệu thông minh để đưa ra các quyết định hiệu quả, trong khi nhà máy truyền thống vẫn dựa vào lao động thủ công và phương pháp phân tích dữ liệu cũ.
3. Lợi ích của nhà máy thông minh
1. Tích hợp dữ liệu và tương tác dễ dàng giữa các phòng ban
Dữ liệu được tích hợp và chia sẻ dễ dàng giữa các bộ phận, từ sản xuất đến quản lý cung ứng và tiếp thị. Điều này giúp tăng cường nhận biết và tương tác giữa các phòng ban, giảm thiểu sự đứt đoạn thông tin và giúp làm việc đồng nhất trên toàn công ty.
2. Tăng tính minh bạch trong quản lý doanh nghiệp
Chuyển đổi số giúp theo dõi và ghi lại thông tin về các quy trình sản xuất và quản lý một cách chi tiết. Tính minh bạch trong quản lý giúp dễ dàng kiểm tra quá trình sản xuất, theo dõi hiệu suất và phát hiện vấn đề sớm hơn, giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa quản lý rủi ro.
3. Tối ưu hóa hiệu quả công việc sản xuất
Công nghệ số hóa cho phép tự động hóa nhiều quy trình sản xuất, cải thiện hiệu quả và chính xác. Theo dõi dữ liệu thời gian thực và sử dụng trí tuệ nhân tạo để dự đoán và phát hiện sự cố, giúp giảm thiểu thời gian chết và lỗi sản xuất.
4. Gia tăng lợi thế cạnh tranh
Sử dụng chuyển đổi số để phát triển sản phẩm và dịch vụ mới dựa trên dữ liệu và thông tin khách hàng. Tối ưu hóa quy trình sản xuất giúp giảm chi phí, cung cấp sản phẩm với giá cạnh tranh hơn và cải thiện khả năng cạnh tranh trên thị trường.
4. Triển khai mô hình nhà máy thông như thế nào?
Triển khai mô hình nhà máy thông minh gồm 7 bước:
Bước 1: Đánh giá sẵn sàng với mô hình nhà máy thông minh
Mỗi nhà máy đều đối mặt với những thách thức riêng trong quá trình sản xuất. Việc đánh giá mức độ sẵn sàng của nhà máy là bước quan trọng để định hình chiến lược chuyển đổi số. Điều này đòi hỏi sự đánh giá kỹ lưỡng về nội lực và một tầm nhìn xa về cách thức vận hành nhà máy.
Bước 2: Xác định mục tiêu ưu tiên
Cần xác định mục tiêu ưu tiên phù hợp với nhà máy để giải quyết các vấn đề cụ thể. Việc này đặc biệt quan trọng để tối ưu hóa sử dụng nguồn lực và đạt được hiệu quả cao nhất.
Bước 3: Lựa chọn nhà cung cấp hợp
Việc chọn đúng đơn vị cung cấp giải pháp nhà máy thông minh là quan trọng để đảm bảo rằng những giải pháp triển khai phù hợp với nhu cầu và đặc thù của nhà máy.
Bước 4: Khảo sát hiện trạng
Quá trình khảo sát giúp đánh giá nhu cầu của nhà máy và định hình kế hoạch triển khai dự án thông minh. Việc này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp và nhà cung cấp giải pháp.
Bước 5: Phân tích, thiết kế, lập trình, kiểm tra
Quá trình này đảm bảo rằng giải pháp được thiết kế và triển khai một cách hiệu quả, phù hợp với yêu cầu cụ thể của nhà máy.
Bước 6: Cài đặt và chạy thử nghiệm (Go-Live)
Sau khi chuẩn bị kỹ lưỡng, hệ thống sẽ được triển khai thử nghiệm trên một quy mô nhỏ trong nhà máy để đảm bảo sự ổn định và hiệu quả trước khi triển khai chính thức.
Bước 7: Triển khai chính thức và nghiệm thu
Sau khi chạy thử thành công, hệ thống sẽ được triển khai chính thức trên toàn bộ nhà máy và đánh giá hiệu quả cuối cùng trước khi hoàn thành quy trình triển khai.
AES Việt Nam tự hào là đối tác triển khai giải pháp nhà máy thông minh ở Việt Nam và khu vực Nam Châu Á với các sản phẩm từ các hãng phần mềm danh tiếng. Các sản phẩm như IIoT, MES/MOM, ERP, APS,… của chúng tôi sẽ giúp giải quyết triệt để nhu cầu của khách hàng. Để tìm hiểu thêm về giải pháp nhà máy thông minh vui lòng liên hệ hotline (+84) 96 1402 699 để được tư vấn.
Cập nhật thông tin mới nhất về sản phẩm và các hoạt động của AES Việt Nam tại facebook.com/aesvietnamsmartfactory
